Oświadczenie w sprawie obchodów 84. rocznicy wybuchu hiszpańskiej wojny domowej

Od sześciu lat (od 2017 jako Stowarzyszenie Ochotnicy Wolności, wcześniej jako nieformalna inicjatywa “Łapy precz od ul. Dąbrowszczaków”) działamy na rzecz przywracania pamięci o polskich ochotnikach i ochotniczkach walczących przeciwko faszyzmowi podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939). Jednym z podejmowanych przez nas działań jest coroczna organizacja uroczystości upamiętniających wybuch tej wojny (17 lipca 1936). Jesteśmy pomysłodawcami i pomysłodawczyniami i od 2015 roku cyklicznymi organizatorami i organizatorkami tego wydarzenia.

W tym roku, w związku z wciąż panującą pandemią Covid-19, podjęliśmy trudną dla nas decyzję o nieorganizowaniu uroczystości rocznicowych. Głównym powodem takiej decyzji jest fakt, że ilościowo znaczną, a symbolicznie najważniejszą, grupę adresatów i adresatek tego wydarzenia stanowią osoby w starszym wieku, a więc będące w grupie ryzyka poważnego zachorowania z powodu koronawirusa. Tegoroczne upamiętnienie tej ważnej daty postanowiliśmy zatem ograniczyć do symbolicznego złożenia kwiatów wspólnie z przedstawicielami i przedstawicielkami rodzin Dąbrowszczaków; bez oficjalnych obchodów, jakie organizujemy co roku. Kilka dni temu oficjalnie ogłosiliśmy tę decyzję na naszym fanpejdżu.

Z dużym rozczarowaniem i zażenowaniem przyjęliśmy informację, że inna organizacja (Stowarzyszenie Historia Czerwona) postanowiła wykorzystać tę sytuację do organizacji wydarzenia, będącego kopią tego, które tworzymy od lat. O ile cieszy nas zainteresowanie tematyką Dąbrowszczaków i w żadnym razie nie rościmy sobie prawa do wyłączności zajmowania się tym tematem, to sposób prowadzenia działań oparty na powielaniu, przejmowaniu i podpinaniu się pod działania innych grup uważamy za niedopuszczalny i kontrproduktywny.

Odkrywanie i popularyzowanie historii Dąbrowszczaków oraz przywracanie pamięci o nich to obszar, w ramach którego możliwe i potrzebne są różnorodne działania. To smutne i świadczące o nienajlepszej kondycji naszego ruchu, że organizacja chcąca zaangażować się na tym polu zamiast skoncentrować się na jednej z wielu niezagospodarowanych przestrzeni, decyduje się na wykorzystanie trudnej sytuacji i organizację wydarzenia, którego formułę, renomę i charakter wypracowywaliśmy przez lata. Dodatkowo, naszym zdaniem celowo, komunikuje to wydarzenie w sposób sugerujący, jakoby była to kontynuacja obchodów tej rocznicy z ostatnich lat (choćby poprzez promowanie go zdjęciem z naszych uroczystości w 2017 roku), próbując przypisać sobie tym samym dorobek naszych działań.

W związku z powyższym pragniemy, po pierwsze, podkreślić, że nie organizujemy w tym roku wydarzenia z okazji rocznicy wybuchu hiszpańskiej wojny domowej, jednak jest to sytuacja wyjątkowa, wynikająca z przyczyn od nas niezależnych, i jako pomysłodawcy i pomysłodawczynie oraz coroczni organizatorzy i organizatorki tych obchodów będziemy je realizować w kolejnych latach. Po drugie, apelujemy do koleżanek i kolegów z innych organizacji zajmujących się pamięcią historyczną lewicy o kreatywność i wdrażanie własnych działań prowadzących do poszerzania treści i form kultywowania tej pamięci. Tematów, dat, wydarzeń czy postaci wartych poznawania, popularyzowania wiedzy o nich oraz godnych upamiętnienia nie brakuje; nie brakuje również sposobów, w jakie można to robić. Jesteśmy przekonane i przekonani, że szukanie i realizowanie działań na niezagospodarowanych obszarach niesie za sobą nieporównywalnie więcej pożytku niż próby powielania i podpinania się pod działania prowadzone od lat przez innych.