Stowarzyszenie Ochotnicy Wolności
Apele na sesjach rady miasta i rady dzielnicy, petycje mieszkanek i mieszkańców, list otwarty środowisk naukowych… Po blisko trzech latach kampanii o zachowanie nazwy ulicy Dąbrowszczaków nastąpił przełom – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zdecydował, że upamiętnienie polskich ochotników i ochotniczek Brygad Międzynarodowych wróci na Pragę.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił wczoraj zarządzenia zastępcze Wojewody Pomorskiego Dariusza Drelicha, zmieniające nazwy siedmiu gdańskich ulic w związku z tzw. ustawą dekomunizacyjną. Wśród przywróconych decyzją sądu patronów są m.in. Dąbrowszczacy.
Domagamy się niedopuszczenia do zmiany nazwy ul. Dąbrowszczaków w Warszawie, by pamięć o polskich antyfaszystach i antyfaszystkach nie została wytarta z mapy miasta.
Pod naszym listem otwartym podpis złożyło do tej pory kilkadziesiąt osób ze świata nauki, w tym autorytety z dziedziny historii, zarówno z Polski, jak i zagranicy. Treść listu publikujemy poniżej.
Jednym z pól, na którym polska prawica przeprowadza swoją ofensywę, jest pamięć historyczna. Obserwujemy dziś kolejną falę procesu tzw. dekomunizacji. Pod pretekstem usuwania znaków pamięci związanych z reżimem komunistycznym w Polsce po 1944 roku, dochodzi do prób wymazywania z historii wszystkich osób i wydarzeń, do których mogłaby odwoływać się lewica.
Rozmawiamy o mało znanej historii dwutygodniowego pobytu liderów polskiego i żydowskiego ruchu socjalistycznego – Wiktora Altera (Bund) i Antoniego Zdanowskiego (PPS) w ogarniętej wojną z faszyzmem i rewolucją społeczną Hiszpanii.
Przybliżamy postać Władysława Łękowskiego – czołowego działacza lewicowego i robotniczego esperantyzmu w Warszawie, który poległ na froncie w Hiszpanii jako ochotnik brygady dąbrowszczaków.
24 stycznia 1939, po raz drugi powołano do życia XIII Brygadę Międzynarodową im. Jarosława Dąbrowskiego. Gdy większość międzynarodowych ochotników i ochotniczek wskutek demobilizacji dotarła do swoich ojczyzn, wielu – nie mogąc opuścić Hiszpanii – powróciło do walk.
Obecnie w kraju wokół działalności Brygad Międzynarodowych ponownie zapanowała niezdrowa atmosfera. Dotyczy przeważnie spraw związanych z likwidacją ulic noszących nazwę polskich uczestników hiszpańskiej wojny domowej z lat 1936–1939. Na fali tych wydarzeń pojawiła się książka Piotra Ciszewskiego pt. „Dąbrowszczacy. Na świecie szanowani, w Polsce poniżani”.
Klasztor w miejscowości Cabeza miał być miejscem największej zbrodni dokonanej przez polskich ochotników Brygad Międzynarodowych i argumentem za objęciem ich dekomunizacją. Co wydarzyło się tam w 1937 roku? Czy polscy ochotnicy mają z tym coś wspólnego? Dlaczego sprawa wciąż budzi kontrowersje?
17 lipca 1936 roku, w Hiszpanii dochodzi do buntu faszystowskich generałów przeciwko rządom lewicy i ich postępowych reform społecznych. W obronie młodej republiki staje hiszpański lud i cała lewica. Nieudany przewrót zamienia się w wojnę domową. W odpowiedzi na kolejną ekspansję faszyzmu, na Półwysep Iberyjski przybywa tysiące antyfaszystów z całego świata.